به گزارش نسیم سرخس به نقل از صبح نو، دردسرهای استفاده ناامن از فناوری‌های ارتباطی تمامی ندارد. حالا پس از غوغای هک اطلاعات کاربران که هرچندوقت یکبار درباره شرکت‌های مختلف به گوش می‌رسد، حالا سخن از افشای اطلاعات شخصی کاربرانی به میان آمده است که سیم‌کارت اعتباری‌شان پس از پایان مهلت قانونی، سلب امتیاز شده است؛ اما اطلاعاتشان در اپلیکیشن‌های پیام‌رسان با همان شماره ذخیره شده است و حالا در دسترس مالک جدید آن سیم‌کارت قرار خواهد گرفت.
سیم‌کارتی که شرکت ارائه دهنده خدمات ارتباطی، آن را پس از سلب امتیاز دوباره به چرخه فروش خود به مشترکان جدید بازگردانده است. دسترسی کاربری دیگر به اطلاعات کاملاً شخصی شما در اپلیکیشن های پیام رسان. این، بزرگ‌ترین چالش فعلی کاربران خطوط تلفن همراه در ایران است که پس از پایان مهلت قانونی، سیمکارتشان را از مالکیت خود، خارج شده می‌بینند. حالا اپراتور تلفن همراه آنان، این شماره را به چرخه فروش خود برگردانده است و به صورتی کاملاً قانونی در اختیار کاربری دیگر قرار می‌دهد که این خط را خریداری کرده است. به این ترتیب، کاربر جدید به تمام اطلاعات ذخیره شده براساس این شماره تلفن همراه، دسترسی خواهد داشت. اطلاعاتی که شامل پیام رسان‌های تلفن همراه، به ویژه «تلگرام» خواهد بود و فقط با کد بازیابی، همه اطلاعات کاربر قبلی بدون هیچ دردسری در دسترس کاربر جدید خواهد بود. اتفاقی که دلیل اصلی آن، شرایط عجیب اپراتورهای تلفن همراه عنوان می‌شود. در حالی که ماجرا چیز دیگری است.
هشدار برای تلگرامی‌ها
«این موضوع یکی از مشکلات موجود در پیام‌رسان تلگرام است و ما در این زمینه به مشترکان خود هشدار داده‌ایم.» روابط عمومی شرکت خدمات ارتباطی «ایرانسل» این جمله‌ها را بیان می‌کند.
این شرکت، درباره چالش‌ها و عواقب سلب امتیاز سیمکارتهای بدون استفاده ایرانسل نیز، این‌طور پاسخ می‌دهد: «تصمیم برای مهلت قانونی به مشترکان قبل از سلب امتیاز، درکمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات گرفته شده است. این کمیسیون در جلسه هشتم تیرماه ۹۴ خود با توجه به افزایش تقاضا برای سیمکارتهای اعتباری شبکه‌های تلفن همراه کشور و در راستای حمایت از حقوق مشترکان و افزایش رضایت آنها و به منظور ساماندهی استفاده از این سیمکارتها تصمیم گرفت تا برای بهره‌مندی مؤثر و کارآمد از شماره‌ها که جزء منابع کمیاب محسوب می‌شوند و همچنین جبران هزینه‌های اپراتورها، دستورالعملی برای مدیریت سیمکارتهای اعتباری تصویب کند.
بنابراین سلب امتیاز از سیم‌کارت ها کاملاً قانونی و طبق مقررات است.» روابط عمومی ایرانسل، مشکل بازیابی اطلاعات تلگرام پس از سلب امتیازها را فقط مخصوص مشترکان این شرکت نمی‌داند و می‌گوید: «بر اساس این مصوبه که درباره همه اپراتورها صادق است، اپراتورهای تلفن همراه قانوناً مجازند تا سیمکارتهای اعتباری غیرفعال موجود در شبکه را پس از طی مراحل قانونی سلب مالکیت کنند. البته لزوماً همیشه این اتفاق نمی‌افتد اما این حق برای اپراتور محفوظ است. شماره‌های تلفن همراه در زمره سرمایه‌های ملی محسوب می‌شوند و این قانون محدود به شبکه ایرانسل نیست و در سایر اپراتورها هم به وقوع می‌پیوندد.»
یکی از کارشناسان روابط عمومی ایرانسل با اشاره به این که سلب امتیاز سیمکارتها، براساس نیاز به تقاضای بازار است می‌گوید: «نکته‌ای که وجود دارد، این است که ایرانسل علاقه‌ای به سلب امتیاز سیمکارتهای غیرفعال ندارد و تا حد امکان نیز تلاش می‌کند که با در اختیار گذاشتن گزینه‌های بازپس‌گیری خط توسط مشترکان، سلب امتیازی اتفاق نیفتد. به عنوان مثال، همه اطلاع‌رسانی‌ها قبل از سلب امتیاز انجام می‌شود تا مشترکان بتوانند خط خود را فعال نگه دارند. ولی در عین حال در برخی مواقع به دلیل نیاز به پاسخگویی به تقاضای موجود در بازار و نبود شماره آزاد مجبور به این کار هستیم.»
رعایت اصول امنیتی تنها راه حفاظت از حریم خصوصی
از سوی دیگر، رییس مرکز تشخیص و پیشگیری از جرائم سایبری پلیس فتا می‌گوید همه عواقب سوءاستفاده از اطلاعات شخصی کاربران، متوجه صاحب قانونی سیم‌کارت است. سرهنگ «علی نیک نفس» گفته است: «ساده‌ترین نوع سوء استفاده از این طریق، دسترسی مالک جدید به برخی اطلاعات مهم مالک قبلی سیم کارت از جمله فیلم‌ها و تصاویر خصوصی فرد است. حتی در مواردی دسترسی به برخی از اطلاعات مهم می‌تواند عواقب جبران ناپذیری را به دنبال داشته باشد؛ مواردی مثل دسترسی به اطلاعات برخی از گروه‌هایی که پیش از این، صاحب قبلی سیم کارت در آن عضویت داشته است. متأسفانه برخی از این گروه‌ها، گروه‌های کاری‌اند که عضویت فردی جدید با هویت صاحب قبلی سیم‌کارت می‌تواند منجر به افشا اطلاعات مهم کاری فرد شود.»
نیک نفس می‌گوید: «مؤثرترین توصیه برای جلوگیری از سوء استفاده‌های احتمالی در این باره می‌تواند این باشد که فرد، پیش از فروش سیم کارت خود تمامی اکانت‌های فعال درشبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌ها را غیر فعال کند و حتی لازم است پیش از واگذاری سیم کارت، کانال‌ها و گروه‌های فعال در شبکه‌های اجتماعی را نیز غیرفعال و حذف کرده و علاوه بر این عکس و فیلم‌های بارگذاری شده را هم از شبکه‌های اجتماعی پاک کند.»
این، همان نکته‌ای است که روابط عمومی ایرانسل هم به آن اشاره می‌کند. یکی از کارمندان روابط عمومی این شرکت دراین‌باره می‌گوید:«مشکل انتقال اطلاعات کامل فرد تنها با شماره تلفن همراه او، یکی از مشکلات موجود در پیام‌رسان تلگرام است و ما در این زمینه به مشترکان خود هشدار داده‌ایم. توصیه ما به کاربران تلگرام این است که موارد ایمنی را لحاظ کنند.
کاربران تلگرام بهتر است گزینه «تأیید دو‌مرحله‌ای» (Two-Step Verification) را در پیام‌رسان تلگرام فعال و برای حساب تلگرام خود یک رمز عبور شخصی تعیین کنند تا اگر فرد دیگری قصد داشت با همان شماره در دستگاه دیگری حساب کاربری فرد را فعال کند نیاز به وارد کردن رمزعبور داشته باشد. از طرفی ایرانسل به همه افرادی که سیمکارتشان را تغییر مالکیت داده‌اند اکیداً توصیه می‌کند حتماً حساب تلگرام خود را پاک (Delete Account) کنند.»
به نظر می‌رسد، این عملی‌ترین و اصلی‌ترین راه برای حفظ اطلاعات شخصی به ویژه در پیام رسان «تلگرام» باشد. موضوعی که بسیاری از کاربران، هنوز از آن بی‌خبرند و می‌تواند در صورت استفاده صحیح، مانع از افشای اطلاعات، عکس‌ها، مکالمات و ویدئوهای شخصی آنها باشد. آن هم در روزگاری که زمینه بسیاری از سوءاستفاده‌های مالی و اخلاقی با استفاده نادرست از فناوری‌های ارتباطی فراهم شده است.
