به گزارش نسیم سرخس، بندهای «بیانیه هسته ای لوزان» از اهمیت ویژه ای برخوردار است و با توجه به اهمیت آنها در ادامه بندهای این بیانیه به صورت جداگانه بررسی می شود:
*تصمیم امروز ما که مبانی مورد توافق برای متن نهایی برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) را پایه ریزی می کند بسیار مهم است. اکنون می توانیم مجددا نگارش متن توافق نهایی و ضمایم آن را با بهره گرفتن از راه حل هایی که در این چند روز به آنها دست یافته ایم، شروع کنیم.
این بند نشان دهنده این است که اصول و بندهایی که در بیانیه هسته ای لوزان آمده است مبنای اساسی برای متن توافق نهایی و بنابراین تحلیل و توجه به بندهای این بیانیه یک مسئله ضروری است.
*همچنان که ایران برنامه صلح آمیز هسته ای خود را دنبال می کند، سطح و ظرفیت غنی سازی و میزان ذخایر ایران برای دوره های زمانی مشخص، محدود خواهد شد و نطنز تنها مرکز غنی سازی ایران خواهد بود.
در این بند به صراحت عنوان شده است که نیروگاه هسته ای نطنز تنها نیروگاه و مرکز برای انجام غنی سازی در ایران است و علاوه بر آن سطح و ظرفیت غنی سازی در آن نیز محدود خواهد بود. طبق فکت شیت های منتشر شده از سوی هیئت های مذاکراتی سطح غنی سازی ۳.۶۷ درصد و دوره زمانی مشخص شده برای محدود بودن ظرفیت غنی سازی از ۱۰ سال تا ۲۵ سال عنوان شده است.
*تحقیق و توسعه غنی سازی در ایران بر روی ماشین های سانتریفیوژ بر اساس یک جدول زمانی و سطح توافق شده، انجام خواهد شد.
در این بند نیز حتی انجام تحقیق و توسعه غنی سازی ایران بر روی ماشین های سانتریفیوژ محدود شده است؛ این را باید توجه داشت که تداوم بدون محدودیت برنامه تحقیق و توسعه منجر به رشد مهارت‌های غنی‌سازی ایران می‌شود و این به نوبه خود تضمین می‌کند در زمانی مفروض در آینده ایران خواهد توانست– اگر لازم دانست – با استفاده از ماشین‌های پیشرفته به سرعت یک جهش در ظرفیت غنی‌سازی خود ایجاد کند. بنابراین انجام تحقیق در این حوزه علمی حق قطعی جمهوری اسلامی ایران است.
*فوردو از یک سایت غنی سازی به یک مرکز هسته ای، فیزیک و فن آوری تبدیل خواهد گردید. در این مرکز همکاری بین المللی در حوزه های تحقیق و توسعه ی مورد توافق مورد تشویق قرار خواهد گرفت. مواد شکافت پذیر در فوردو نخواهد بود.
طبق این بند مرکز غنی سازی فوردو عملا تعطیل خواهد شد. در این بند آمده است: « مواد شکافت پذیر در فوردو نخواهد بود» و این بدان معنی است در فوردو هیچ گونه غنی سازی ای صورت نمی گیرد و حتی انجام تحقیق و توسعه در فوردو باید مورد توافق طرفین قرار بگیرد تا طرف های غربی از آن حمایت کنند وگرنه هرگونه تحقیق و توسعه خارج از توافق محکوم است.
*رآکتور تحقیقاتی پیشرفته آب سنگین در اراک با همکاری مشترک بین المللی بازطراحی و نوسازی خواهد شد به گونه ای که پلوتونیوم با قابلیت تسلیحاتی در آن تولید نگردد. بازفرآوری صورت نخواهد گرفت و سوخت مصرف شده صادر خواهد گردید.
در این بند نیز از عبارت «بازفرآوری صورت نخواهد گرفت» استفاده شده است و محدود شدن فعالیت آب سنگین اراک را نشان می دهد.
*مجموعه تدابیری برای نظارت بر اجرای مفاد برجام شامل کد اصلاحی ۳.۱ و اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی مورد توافق واقع شده است. آژانس بین المللی انرژی اتمی از فن آوری های مدرن نظارتی استفاده خواهد کرد و از دسترسی های توافق شده بیشتری از جمله به منظور روشن کردن موضوعات گذشته و حال برخوردار خواهد شد.
اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی و اجازه دسترسی و نظارت بیشتر به آژانس در این بند مورد تاکید قرار گرفته است، مسئله ای که بسیار نگران کننده است و ایران بیش از هر کشور دیگری مورد بازرسی و نظارت قرار می گیرد و آژانس می‌تواند صرفا به بهانه وجود یک تاسیسات مشکوک یا ادعای وجود یک تاسیسات پنهان، به هر نقطه کشور دسترسی داشته باشد. این بند، ایران را به یک کشور ویژه و اضطراری در مسئله هسته ای تبدیل می کند.
*ایران در همکاری های بین المللی در حوزه انرژی هسته ای صلح آمیز مشارکت خواهد نمود که می تواند شامل ساخت نیروگاه های هسته ای و رآکتورهای تحقیقاتی شود. یک حوزه مهم دیگر، همکاری در زمینه ایمنی و امنیت هسته ای می باشد.
این بند از بندهای خوب بیانیه لوزان است و حضور ایران را در برنامه های هسته ای بین المللی تامین می کند.
*اتحادیه اروپایی، اعمال تحریم های اقتصادی و مالی مرتبط با هسته ای خود را خاتمه خواهد داد و ایالات متحده نیز اجرای تحریم های مالی و اقتصادی ثانویه مرتبط با هسته ای را، همزمان با اجرای تعهدات عمده هسته ای ایران به نحوی که توسط آژانس بین المللی انرژی اتمی راستی آزمایی شود، متوقف خواهد کرد.
شاید مهمترین بند، بخش تحریم ها باشد. در این بند به وضوح می بینیم که تحریم های هسته ای اتحادیه اروپا باید لغو شود اما تحریم های هسته ای آمریکا فقط متوقف می شود و آمریکا اگر بخواهد می تواند تحریم های هسته ای را دوباره اجرا کند.(به تفاوت معنایی لغو و توقف توجه داشته باشید) ضمن اینکه توقف تحریم های هسته ای نیز بستگی به تایید آژانس دارد و اگر آژانس برنامه هسته ای ایران را تایید کند تحریم های هسته ای متوقف می شود و اگر تایید نکند، خبری از توقف تحریم های هسته ای نیست. مسئله دیگر در حوزه لغو تحریم ها این است که فقط تحریم های هسته ای لغو خواهد شد و تحریم هایی که به بهانه حمایت از تروریسم، نقض حقوق بشر و موشک های بالیستیک اعمال شده اند، باقی خواهند ماند.
*یک قطعنامه جدید شورای امنیت سازمان ملل متحد صادر خواهد شد که در آن برجام تائید شده، کلیه قطعنامه های قبلی مرتبط با موضوع هسته ای لغو خواهد گردید و برخی تدابیر محدودیت ساز مشخص، را برای یک دوره زمانی مورد توافق، لحاظ خواهد کرد.
لغو تمامی قطعنامه های شورای امنیت علیه جمهوری اسلامی ایران یکی از بندهای مثبت توافق لوزان است و از این لحاظ قابل تحسین است.
*ما در هفته ها و ماه های آینده، برای نگارش متن برجام شامل جزئیات فنی آن، در سطوح سیاسی و کارشناسی کار خواهیم کرد. ما خود را متعهد به تکمیل تلاش ها تا تاریخ ۱۱ تیرماه می دانیم.
انتهای پیام/ع
