به گزارش نسیم سرخس، زمانی که نور اسلام در عالم ماده و کره ی خاکی درخشید، زن پایین ترین موقعیت ممکن را داشت، جهانِ آن روز در مورد جایگاه زن جز یک مشت افکار خرافی و نادرست و رفتار ظالمانه چیزی دیگر نداشت و مردم (حتی خود زنان) برای این طبقه، مرتبه و حتی حقی قائل نبودند و او را موجودی پست که برای خدمتگزاری انسان شریف (مرد) آفریده شده است، می دانستند.
اسلام با تمام قوا با این افکار مخالفت کرد و برای زن، حقوقی را مقرر فرمود که در این جا به پاره ای از آن ها اشاره می کنیم:
۱- زن، یک انسان واقعی است و از یک جفت انسان نر و ماده آفریده شده و خصایص ذاتی انسان را دارد و در مفهوم انسانیت، مرد بر او امتیازی ندارد، خدای متعال در کلام خود در این باره می فرماید: «یا ایهَا الناس اِنّا خَلقناکُم مِن ذکرٍ و اُنثی و جَعَلناکُم شُعوباً وَ قَبائلَ لِتعارَفُوا انّ اکرمَکُم عِندَ اللَّهِ اَتقاکُم اِنَّ اللَّهَ علیمٌ خَبیرٌ» «ای مردم، ما شما را از مرد و زنی آفریدیم و شما را ملت ملت و قبیله قبیله گردانیدیم تا با یکدیگر شناسایی متقابل حاصل کنید، در حقیقت ارجمندترین شما نزد خداوند، پرهیزگارترین شماست، بی تردید، خداوند دانای آگاه است.»(سوره حجرات۱۳) و در چند آیه دیگر می فرماید: «بَعضُکُم مِن بَعضٍ» «همه از جنس هم هستید.»
۲- زن مانند مرد، عضو کامل جامعه است و شخصیت حقوقی دارد.
۳- زن چنان که خویشاوندی طبیعی دارد، خویشاوندی رسمی قانونی نیز دارد.
۴- دختر، فرزند است، چنان که پسر فرزند است.
۵- زن، استقلال فکری دارد و می تواند در زندگی خود هر گونه تصمیمی بگیرد و در حدود شرعی به میل و انتخاب خود شوهر کند و آزادانه، بی آن که تحت ولایت و سرپرستی پدر یا شوهر باشد زندگی و هر شغل مشروعی را که بخواهد انتخاب کند؛ زن، استقلال عملی دارد و کار و کوشش او محترم است، می تواند مالک شود و ثروت خویش را خود بدون سرپرستی و دخالت مرد اداره کند و از مال و حقوق فردی و اجتماعی خویش دفاع کند و می تواند بر نفع یا ضرر دیگران شهادت دهد و جز در مسئله آمیزش جنسی- که در آن طبق پیمان زناشویی باید شوهر خود را اطاعت کند، هر کار دیگری که برای شوهر انجام می دهد، دارای ارزش به مفهوم خاص کلمه است.
۶- مرد نسبت به زن حق هیچ گونه تحکّم و تعدّی ندارد و هر تعدّی که در مورد مردان قابل تعقیب است، درباره زن نیز قابل مجازات و تعقیب می باشد.
۷- زن، شخصیت معنوی دینی دارد و از سعادت اخروی محروم نیست، به خلاف آن چه که غالب ادیان تحریفی و باطل می پندارند؛ چنان که گذشت، از نظر اسلام زن و مرد در طبیعت انسانیت و شخصیت حقوقی و معنوی یکسانند، لکن هر یک از این دو صنف به دلیل خصایص ویژه خود تفاوتی با صنف متقابل خواهد داشت، البته این اختلافات فرعی که در اسلام بین زن و مرد هست از اختلاف در روحیات اختصاصی آن ها سرچشمه گرفته است، زیرا هر دو صنف در اصل انسانیت کمترین فرقی ندارند، اختلاف آشکاری که میان زن و مرد هست، این است که در طبیعتِ زن عواطف و احساسات قویتر از مرد است.
البته جای انکار نیست که این حکم مانند همه نوامیس آفرینش موارد استثنایی دارد، یعنی زنانی در جهان یافت شده اند که نیروی عقلشان از بسیاری از مردان قویتر بوده است، ولی به حسب اکثریت نیروی اندیشه و خرد در مرد قوی تر و احساسات و عاطفه در زن بیشتر است.
گاه بعضی چنین تصور می کنند که اسلام کفه سنگین شخصیت را برای مردان قرار داده و زنان در نظام اعتقادی اسلام چندان جایی ندارند، شاید منشأ اشتباه آن ها پاره ای از تفاوت های حقوقی است که هر کدام دلیل و فلسفه خاصی دارد. ولی بدون شک قطع نظر از این گونه تفاوت ها که ارتباط با موقعیت اجتماعی و شرایط طبیعی آن ها دارد، هیچ گونه فرقی از نظر جنبه های انسانی و مقامات معنوی میان زن و مرد در نظام اعتقادی اسلام وجود ندارد.
و آیه «اِنَّ المُسلمین وَ المُسلِماتِ وَ المؤمِنینَ و المُؤمِناتِ وَ القانِتینَ وَ القانِتاتِ وَ الصادِقینَ وَ الصادِقاتِ وَ الصابِرینَ وَ الصابِراتِ وَ الخاشِعینَ وَ الخاشِعاتِ وَ المُتَصَدِقینَ وَ المُتَصَدِقاتِ وَ الصائِمینَ وَ الصائِماتِ وَ الحافِظینَ فُروجَهُم وَ الحافِظاتِ وَ الذاکِرینَ اللَّهَ کثیراً وَ الذاکِراتِ اعَدَّاللّهُ لَهُم مَغفِرهً وَ اَجراً عَظیماً» «مردان و زنان مسلمان و مردان و زنان با ایمان و مردان و زنان عبادت پیشه و مردان و زنان راستگو و مردان و زنان شکیبا و مردان و زنان فروتن و مردان و زنان صدقه دهنده و مردان و زنان روزه دار و مردان و زنان پاک دامن و مردان و زنانی که خدا را فراوان یاد می کنند، خدا برای آن ها آمرزش و پاداشی بزرگ فراهم کرده است.» (۳۵ سوره احزاب) دلیل روشنی بر این واقعیت است، زیرا هنگام بیان ویژگی های مومنان و اساسی ترین مسائل اعتقادی و اخلاقی و عملی، زن و مرد را در کنار یکدیگر همچون دو کفه یک ترازو قرار می دهد و برای هر دو پاداشی یکسان بدون کمترین تفاوت قائل می شود.
از آن چه مطرح شد، استفاده می شود هیچ کدام از طرفین (زن و شوهر) حق اهانت به طرف مقابل را ندارند و در روایات وعده عذاب سختی به هر کدام از زن یا شوهر برای اهانت و اذیت و آزار دیگری، داده شده است.
یادداشت/ حجت الاسلام امیر قادری
انتهای پیام/
