به گزارش خبرنگار نسیم سرخس، شهرستان سرخس در منتهی الیه شمال شرق استان خراسان رضوی در فاصله ۱۸۵ کیلومتری از شهر مشهدمقدس واقع شده است؛ این شهرستان از شمال و شرق با کشور ترکمنستان، از غرب با شهرستان مشهد و از جنوب با شهرستان تربت جام و فریمان هم مرز است.
بهار سرخس به واقع دیدنی است، همین که به دشت پا می گذاری، صدای دل انگیز آب خروشان چشمه ها، زیبایی خیره کننده دریاچه آبی رنگ، گاو و گوسفندان و سیاه چادرهای عشایر که به ییلاق آمده اند، شکوفه های درختان و لباس سبزی که دشت و دمن بر تن می کند، بوی بهشت را با تمام وجود احساس می کنی.
طبیعت بکر و زیبا، آثار ارزشمند تاریخی و فرهنگی و شکوه معماری های خاص و ویژه در بناهای تاریخی سرخس، هر گردشگر و مسافری را به سوی خود جذب می کنند.
جاذبه های گردشگری شهرستان سرخس
آرامگاه بابا لقمان
مقبره لقمان بابا مربوط به سدهٔ ۸ ه.ق است و در سرخس، ۳ کیلومتری شمال شهر واقع شده و این اثر در تاریخ ۱۵ دی ۱۳۱۰ با شمارهٔ ثبت ۱۶۵ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. آرامگاه لقمان، بنایی عظیم وآجری در شهرستان سرخس در منتهی الیه شمال شرقی ایران است.این بنای آجری در فاصله بسیار کمی از مرز ایران و ترکمنستان قرار دارد. این بنا پس از هزار سال، هنوز ابهت وصلابت خود را حفظ کرده و در میان تل‌های خاکی بخش‌های مخروبهٔ ملحقات بنا گردن فرازی می‌کند. مقبرهٔ این عارف سرخسی در یک کیلومتری شمال شهر سرخس قرار دارد. شباهت بسیار زیادی بین این بنا و آرامگاه سلطان سنجر سلجوقی وجود دارد.
این بنا آرامگاه منسوب به بابالقمان سرخسی، عارف مشهور سده ۴، شامل گنبدی دو پوشه آجری با ایوانی بلند است همچنین نوار کمربند مانندی قسمت مدور گنبد را از ساقه و دیواره آن که بر روی قاعده کثیرالاضلاعی قرار گرفته‌است، جدا می‌کند.در بدنه هر ضلع آن، روزنه‌ای برای روشنایی درون گنبد تعبیه شده‌است. و تزئینات گچی، گچ بری و آجرکاری آن ممتاز است. درون طاق‌ها مزین به نقوش هندسی لوزی شکل (برجسته و گود) می‌باشد. طول وعرض خارجی بقعه به ابعاد۷۰*۱۷۰و۴۰* ۲۶متر می‌باشد. ساختمان آن ازدو بخش مربع شکل متصل به هم تشکیل شده‌است.ایوان ورودی بزرگ و مرتفعی درسمت شمال و آرامگاه که در وسط چهار ضلع داخلی آن طاق نماهایی ساخته شده‌است. بقعه دارای دوطبقه و طبقهٔ دوم آن غرفه داراست. طرح چهارضلعی بنادرقسمت بالا به تعدادی تربنه به طرح هشت ضلعی تبدیل شده که حجم چشمگیری رادرنمای خارجی آن بوجودآورده‌است. و گنبد کم خیزی برروی استوانه بناگردیده‌است. نورداخل بقعه از چهارنورگیر مستطیل شکل دربدنه هشت ضلعی تامین می‌شودو طاق نماهای داخلی بنا باآجرکاری ظریف و طرحهای هندسی لوزی ساخته شده‌است. این بنای تاریخی تحت شماره ۱۶۵ در شمار آثار تاریخی با ارزش ایران به ثبت رسیده‌است.
رباط شرف
رباط شرف، نام یک بنا است. این کاروانسرا به سبک معماری شیوه رازی ساخته گردیده، و نام معمار آن استاد محمد طرائقی سرخسی ذکر شده.
کاروانسرایی در ۴۵ کیلومتری شهرسرخس است که در کهن‌ترین متون جغرافیای اسلامی از رباط به عنوان آبگینه یادکرده‌اند. طبق مدارک و متون تاریخی بانی بنای فعلی «شرف الدین ابوطاهربن سعدالدین عل القمی» است که مدتی حکومت مرو و سرانجام صدرات سلطان سنجر را برعهده داشت. باتوجه به کتیبه موجود بنای رباط به سال ۵۴۹ هجری قمری در زمان سلطان سنجرسلجوقی با مصالح آجر و گچ ساخته شده‌است و بی‌شک یکی از شاهکارهای هنر ایرانی به شمار می‌رود.
این بنا در حاشیه جاده قدیم نیشابور-سرخس (جاده ابریشم) و شش کیلومتری جاده سرخس -مشهد بعد از تپه‌های کم ارتفاع روستای شورلق قرار دارد. شکل این رباط از دور به دژی بزرگ شبیه‌است از داخل به مانند یک کاخ جلوه می‌کند.
این بنا دو صحن دارد و هر صحن دارای چهار ایوان به شکل چلیپا (صلیب) و شبستان می‌باشد و همچنین آجر چینی و کتیبه‌های آن جلوه خاصی دارد. در این رباط چند مسجد و محراب دیده می‌شود که همه با کتیبه‌های گلی و گچی تزئین شئه اند. کتیبه‌ها عمدتاً باقی‌مانده از دوران سلجوقی است. در وسط رباط حوض بزرگ، در اضلاع جنوبی دو اصطبل برای استراحت اسب‌ها و در اطراف دهلیزهائی برای اسکان مسافران وجود دارد.
پل خاتون
پل خاتون، پلی در شهرستان سرخس از توابع استان خراسان رضوی است و در فاصلهٔ ۹۰ کیلومتری جنوب شرقی سرخس واقع شده‌است.
این پل آجری است و در گذشته به عنوان گذرگاه جاده ابریشم، از سرخس به مرو استفاده می‌شده‌است.
پل خاتون از آثار بسیار معروف و باستانی شهرستان سرخس است که در نزدیکی مرز مشترک ایران و ترکمنستان و افغانستان قرار دارد. در زیر این پل دو رودخانه کشف رود و هریرود به هم پیوسته و رودخانه تجن را تشکیل می‌دهند. بانی این آثار و هنر معماری، «خاتون» خواهر گوهر شاد بیگم آغا همسر شاهرخ شاه تیموری می‌باشد. این پل امروزه متروکه‌است.
سد دوستی سرخس
سد دوستی در مرز ایران و ترکمنستان و روی رودخانه مرزی هریرود در ۷۵ کیلومتری شهرستان سرخس در شمال شرق خراسان رضوی احداث شده‌است. این سد از نوع خاکی با هسته رسی به ارتفاع ۷۸ متر و طول تاج ۶۵۰ متر می‌باشد. مخزن این سد دارای گنجایش ۱٬۲۵۰ میلیون مترمکعب است.
این سد با همکاری مشترک ایران و ترکمنستان ساخته شده و عملیات اجرایی ساخت آن در سال ۱۳۷۹ آغاز و درفروردین سال ۱۳۸۴ توسط محمد خاتمی رییس جمهور ایران و صفرمراد نیازف رییس جمهور ترکمنستان افتتاح گردید.
در پشت این سد دریاچه بسیار زیبائی ایجاد شده‌است که هنوز نامی ندارد و اهالی آن را دریاچه دوستی می‌خوانند. این دریاچه حدود ۱۲ کیلومتر طول دارد و آب آشامیدنی شهر مشهد و آب کشاورزی روستاهای واقع در منطقه چه در ایران و چه در ترکمنستان را تامین می‌کند. افغانستان نیز اخیراً در نظر دارد تا سد سلما را در مسیر هریرود اعمار کند. پروژه بند سلما تا سال اینده میلادی در افغانستان به بهره برداری سپرده می شود.
دریاچه بزنگان سرخس
دریاچه بزنگان یا کل بی‌بی، تنها دریاچه در استان خراسان رضوی است و در ۱۳۰ کیلومتری مشهد و ۸۰ کیلومتری شهرستان سرخس و در جنوب رشته‌کوه‌های هزارمسجد قرار دارد. وسعت این دریاچه حدود ۸۰ هکتاراست و عمیق‌ترین نقطه آن ۱۲ متر است.
دریاچه بزنگان مهم ترین دریاچه استان خراسان رضوی به شمار می آید که آب آن از بارندگی های سالانه و چشمه های کوچک تامین می شود. دریاچه بزنگان که در مسیر جاده مشهد – سرخس قرار گرفته، مرکز پرورش ماهی قزل آلا بوده و در صورت برنامه ریزی صحیح از ویژگی های لازم برای جلب گردشگران برخوردار است.دریاچه بزنگان یا«کل‌بی‌بی» در فصول مختلف سال، محل تجمع پرندگان مهاجر و محل پرورش ماهی قزل‌آلا (رنگین کمان) است.
دریاچه بزنگان تنها ابگیر طبیعی می باشد که در استان خراسان وجود دارد . این دریاچه حدود هشتاد هکتار وسعت وعمق ان حد اکثر دوازده مترو حد اقل نه متر می باشد و در جنوب رشته کوههای هزار مسجد در فاصله حدود یکصدوسی کیلومتری جاده مشهد به سمت سرخس قرار دارد.آب این دریاچه از بارندگی های سالانه و چشمه های کوچک حاشیه و کف دریاچه تامین می شود و تاکنون ۳۳ گونه فیتو پلانکتون جلبکی در دریاچه بزنگان شناسایی شده است.
در چهار کیلومتری شمال دریاچه بزنگان، دشت ۱۵ هکتاری – تخت عسل – در آغاز بهار مملو از گلهای لاله و سنبل می شود و به یقین تفرجگاه مطلوبی برای گردشگرانی است که قصد گذراندن روزهای پایانی نوروز را در کنار دشت و دمن دارند.
غار بزنگان سرخس
یکی از آثار و جاذبه های طبیعی شهرستان سرخس غار بزنگان واقع در ۶ کیلومتری جنوب غربی روستایی با همان نام است . این غار از نوع آهکی کارستیک بوده و دارای ستونهای استالاگتیت و استالاگمیت زیادی است. کف این مکان خاکی است و دهانه ورودی آن به سمت شمال قرار دارد. وجود لیم استون و آب آشامیدنی در داخل غار از ویژگیهای مهم این اثر طبیعی به شمار می رود.
غار مزداوند سرخس
غارمزداوند در ۹۵ کیلومتری جاده مشهد – سرخس و در ۳ کیلومتری مزداوند واقع است. دهانه غار در میان تخته سنگی رو به مشرق قرار دارد. عرض ورودی آن ۲ متر و ارتفاع آن ۵/۲ متر است. این غار که از نظر وسعت غار بزرگی محسوب می شود دارای ۱۰۰ متر طول و کمتر از ۳۰ متر عرض و ۱۲ متر ارتفاع است. ستون های استاگمیت متنوع در تعداد کم در این غار یافت می شود. درون غار خشک است و برای تهیه آب باید از چشمه بزرگی که در نزدیکی غار وجود دارد استفاده کرد.در نزدیکی مزداوند چشمه های آبگرم معدنی وجود دارد قدمت این غار را تا هزاره دوم پیش از میلاد مسیح تخمین زده اند
دشت های لاله گون سرخس
در انتهای شمال شرقی مشهد در مرز ترکمنستان و ایران، با آب شدن برف ها بهار کم کم خود را از لابلای رود، دشت، درخت و دریاچه عبور می دهد و سرسبزی، شکوفه و گل به همراه آواز پرندگان را به ارمغان می آورد.
بهار سرخس به واقع دیدنی است، همین که به دشت پا می گذاری، صدای دل انگیز آب خروشان چشمه ها، زیبایی خیره کننده دریاچه آبی رنگ، گاو و گوسفندان و سیاه چادرهای عشایر که به ییلاق آمده اند، شکوفه های درختان و لباس سبزی که دشت و دمن بر تن می کند، بوی بهشت را با تمام وجود احساس می کنی.
لباس بهاری دشت و ییلاقات شهرستان سرخس پر از گل های لاله است، وجود این گلها در انتهای سلسله کوه های هزار مسجد، زیبایی خیره کننده ای دارد به طوری که نوروز هر سال بسیاری از بومیان منطقه و مسافران ترکمنی و ایرانی به شوق چیدن گل به این دشت سرازیر می شوند.
از دیگر جاذبه های سرخس
چشمه آب گرم خانگیران، جنگل های پسته روستای چشمه شور، جنگل های طاق و گز همراه با چشمه های زیبای و مراتع وسیع روستای قاسم خان، زیارتگاه خواجه ابوالفضل در روستای سنگر، جنگل گز بین مرز ایران و ترکمنستان از دیگر جاذبه های طبیعی شهرستان سرخس در فصل بهار به شمار می رود. رودخانه تجن نیز که در شرق این شهرستان جاری بوده و پس از ادامۀ مسیر به سمت شمال و عبور از روستاهای شیرتپه، سنگر، نوروزآباد، دولت آباد و قوش سربزی، وارد سرخس می شود، بزرگ ترین منبع آب سطحی دشت سرخس به شمار می رود و منظره اش در بهار دیدنی است.
انتهای پیام/
لینک کوتاه :
http://nasimesarakhs.ir/?p=16486
