به گزارش نسیم سرخس به نقل از صبح نو، موضوع هویت با پیشرفت تکنولوژی، راههای مختلفی برای بروز خود پیدا کرده است. در حال حاضر، سرویسها و اپلیکیشنهای مختلف این امکان را به کاربران خود میدهند که با گوشیهای همراه خود، زندگی روزمره و هویت خود را از طرق مختلف به اشتراک بگذارند. از آنجا که هویت امری متغیر است که در طول تجربه اجتماعی و با شکلگیری شیوههای جدید ارتباطی تغییر مییابند، شبکههای اجتماعی جدید میتوانند با ارائه امکانات جدید بر ساخت هویت افراد بپردازند. در سال ۲۰۱۵ اینستاگرام در بین شبکههای مختلف اجتماعی در دنیا با ۴۰۰ میلیون کاربر مقام هفتم را به خود اختصاص داده است. ۲۸ درصد کاربران اینستاگرام آمریکایی بودهاند.
خانمها سمانه سامانی و اعظم فراهانی که به ترتیب دانشجوی دکترای علوم ارتباطات دانشگاه تهران و کارشناس ارشد تحقیق در ارتباطات هستند، به همین علت با هدف توصیف چگونگی ارائه هویت در فضای آنلاین اینستاگرام به استفاده از روش تحلیل محتوا و تحلیل متنی، به مطالعه تصاویر ارائه شده در این شبکه اجتماعی پرداختند که از سوی دانشجویان و جوانان به اشتراک گذاشته میشود. آنها در پژوهش خود سعی کردند به این پرسش پاسخ دهند که مخاطبان در چه فضای اجتماعی و چگونه، خود را بازنمایی میکنند. در این تحقیق برای نمونه متن اینستاگرام ۸۰ دانشجوی دوره لیسانس که رضایت داشتند تا صفحاتشان بررسی شود، مورد تحلیل قرار گرفتند. در نهایت هم ۴۰ دختر و ۴۰ پسر دانشجو انتخاب شدند.
چه موضوعاتی در عکسهای دختران و پسران مورد توجه است؟
بر اساس فراوانی موضوعات، توجه به «پرتره و بدن» مهمترین موضع در ارائه و نمایش خود و هویت محسوب میشود. حضور در اجتماع و محافل اجتماعی هم کمترین موضوع مورد توجه بوده است. این مسأله نشان میدهد که جوانان در این زمینه بیشتر به ارائه تصویری از بدن یا پرتره خود، روابطشان درگروه دوستان و خویشاوندان یا گروه دوستانه با دوستان جنس مخالف پرداختهاند. در مقایسه تفاوت توزیع درصدی موضوعات در اینستاگرام دختران و پسران تفاوتهایی مشاهده میشود. میزان به اشتراکگذاری «پرتره و بدن» در دختران با ۳۴ درصد در مقایسه با پسران با ۲۹ درصد بر تأکید بیشتر دختران بر بدن خود اشاره دارد.
این تأکید با عکسهایی از دستهای لاکخورده، چشمان، صورتهایی که گاهی با دست یا مو پوشانده شده، چهرههای آرایش شده و … در اینستاگرام قابل توجه است. تأکید بر رابطه با جنس مخالف و تفاوت عملکرد دختران و پسران در نمایش این موضوع هم قابل توجه است. دختران فقط ۴ درصد در عکسهای خود به این رابطه اشاره دارند. پسران تقریباً دو برابر این مقدار یعنی ۸ درصد تصاویرشان را به نمایش رابطه با جنس مخالف اختصاص دادهاند. در مقابل دختران حجم بیشتری از تصاویرشان را به تعلقاتشان و تصویر غذا و رستوران اختصاص دادهاند.
توزیع درصدی عکس پروفایل
همانگونه که در نمودار هم قابل مشاهده است، ۹۵ درصد پسران از تصویر خودشان برای پروفایل کاربریشان استفاده کردهاند. این میزان در میان دختران ۸۵ درصد است. همچنین تأکید بر رابطه در تصاویر پروفایل دختران بیش از پسران است. ۷ درصد دختران از تصاویر دو نفره و گروهی برای معرفی خود در پروفایلشان استفاده کردهاند در حالی که فقط
۲ درصد پسران از تصاویر گروهی و دو نفره استفاده کردهاند. علاوه بر این ۸ درصد دختران نیز از تصویر تزیینی برای پروفایلشان استفاده کردهاند. به نظر میرسد دختران گرایش بیشتری به عدم نمایش تصاویر خود در اینستاگرام دارند و تمایل دارند که ناشناس باقی بمانند.
توزیع درصدی نام کاربری
در مورد قابل شناسایی بودن یا نبودن نام کاربری هم آنچه مورد توجه است این است که ۵۸ درصد دختران تمایل داشتهاند تا مشتقاتی از نامشان یا عنوانی غیرقابل شناسایی را در جستوجوی اینستاگرام انتخاب کنند. در حالی که فقط ۴۸ درصد پسران به این عناوین تمایل داشتهاند. بنابراین دختران به بینامی در فضای مجازی بیشتر تمایل دارند به این معنا که فقط افرادی که خود کاربر تمایل داشته باشد امکان دنبال کردن او را دارند.
ویدئو یا عکس؟
با توجه به اینکه اینستاگرام امکان به اشتراک گذاشتن ویدئوهای کوتاهمدت را هم برای کاربرانش فراهم کرده، اما همچنان به اشتراک گذاشتن عکس با اقبال بیشتری روبروست. در میان دختران و پسران هم تفاوتی در این قضیه مشاهده نشده است. همانطور که در نمودار هم مشاهده میشود فقط ۳ درصد از حجم فایلهای به اشتراک گذاشته شده در اینستاگرام به ویدئو اختصاص پیدا کرده و ۹۷ درصد هم به تصاویر اختصاص یافته است.