به گزارش نسیم سرخس، کارشناسان اجتماعی و جامعه شناسان معتقدند ساماندهی حال و هوای بازار و تنظیم آن به مشارکت مردم و همیاری با دستگاه‌های نظارتی بازمی‌گردد اما پای صحبت‌های مردم که می‌نشینی اگرچه گاهی دل خوشی از رسیدگی‌ها و نظارت‌ها ندارند اما باز هم امید دارند و با اشتیاق حاضرند با اعلام شکایت سهمی در تنظیم بازار داشته باشند.
با شماره‌های ضروری غیراضطراری آشنا شوید
بارها پیش آمده که پس از خرید و بازگشت به منزل متوجه گرانفروشی یا کم‌فروشی شده‌اید یا اینکه گاهی در بین خریدهایتان از شلوغی خیابان و رفتار بد فروشندگان و بساطی‌های شهر کلافه شده‌اید، حتی گاهی در شهر افراد مشکوکی را می‌بینید که کالایی را به صورت مشکوک جا به جا می‌کنند اما کاری از دستتان بر نمی‌آید.
وقتی از مردم می پرسیم که چرا شکایات خود را اعلام نمی‌کنند به دور از نارضایتی‌هایی که از نظارت‌ها وجود دارد و شاید کمرنگ شدن اعتمادشان به دستگاه‌های ناظر می گویند که «آخر با چه شماره‌ای باید تماس بگیریم؟»
پاسخ این سؤال شاید برای آن‌هایی که کارشان نظارت است ساده باشد اما مردم واقعاً از راه‌های ارتباطی آگاهی ندارند و این یکی از ضعف‌های سیستم نظارت بر بازار است.
عمده تخلفات در بازار را می‌توان در ۳ دسته که همان صلاحیت‌های سازمان تعزیرات حکومتی است، رسیدگی کرد، یعنی کالا و خدمات، بهداشتی و دارویی و قاچاق.
۱۲۴ مرجع نظارت بر تخلفات صنفی
در بخش کالا و خدمات معمولاً مردم از گرانفروشی، کم فروشی، احتکار، تقلب، عدم صدور فاکتور و درج قیمت و همچنین سد معبر شکایت دارند.
پل ارتباطی ۱۲۴ سامانه دریافت شکایت‌های اصناف و اتحادیه‌ها در مورد گرانفروشی، کم فروشی، احتکار، تقلب، عدم صدور فاکتور و درج قیمت است که امکان پیگیری شکایت نیز در این سامانه فراهم شده و به صورت میانگین در ۴۸ ساعت موضوع شکایت مورد رسیدگی قرار می‌گیرد اما مردم می‌توانند شکایت خود را مستقیم به اتحادیه نیز اعلام کنند که برای این کار لازم است از طریق اتاق اصناف و یا جستجوی اینترنتی شماره تماس اتحادیه را پیدا کرده و در تماس تلفنی یا به صورت حضوری شکایت خود را اعلام کنند.
شهرداری و اماکن مأموران برخورد با واحدهای بدون مجوز
واحدهای صنفی بدون مجوز در دو قالب فعالیت هستند، یکی افراد دست فروش که سد معبر می‌کنند و دیگری واحدهایی که مغازه دارند اما اقدام به دریافت جواز نکرده‌اند و با دور زدن قوانین دستشان را برای تخلف باز می‌گذارند.
در مورد سد معبر و شکایت از تاکسیرانی هم مردم می‌توانند با سامانه ۱۳۷ شهرداری تماس گرفته و طرح شکایت کنند که البته حیطه فعالیت این سامانه تنها به این موارد بسنده نمی‌کند و بسیار گسترده‌تر است، اموری همچون خدمات شهری و عمرانی، حمل و نقل و ترافیک شهری، اماکن عمومی، زیبا سازی و چشم انداز شهری و امور اجتماعی و مزاحمت‌های شهری را شامل می‌شود.
در مورد واحدهای صنفی بدون جواز نیز براساس قانون، اتحادیه و یا بازرسان اصناف موظف هستند گزارش لازم را به اداره اماکن نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران ارسال کنند تا در ضرب العجلی ۷۲ ساعته و در صورت عدم اقدام به دریافت جواز، واحدهای بی جواز پلمب شوند.
۱۲ عدد کلیدی در تخلفات بهداشتی و دارویی
وزارت بهداشت و درمان برای نظارت بهتر در حوزه دارویی و بهداشتی ۳ شماره ۴ رقمی را اعلام کرده است.
سامانه ۱۴۹۰ که وظیفه رسیدگی به شکایت‌های دارویی و تخلفات محیط کار مربوط به مواد خوراکی و آشامیدنی را براساس قانون دارد.
دیگر سامانه چهار رقمی وزارت بهداشت ۱۵۹۰ است که رسیدگی به شکایات امور درمانی برنامه تحول نظام سلامت و موارد غیرتعرفه‌ای را برعهده دارد.
همچنین سامانه ۱۶۹۰ وزارت بهداشت و درمان نیز نظارت بر اجرای تعرفه خدمات سلامت سازمان نظام پزشکی را برعهده دارد که در اسرع وقت به شکایات دریافتی رسیدگی می‌کند.
یکی از مشکلاتی که مسئولان این سامانه‌ها با آن روبرو هستند تماس‌های اشتباه شهروندان است و بسیاری از مردم تخلفات را به صورت استباه به این سامانه‌ها ارجاع می‌دهند که این وقت و انرژی بالایی از سیستم نظارتی صرف می‌کند.
در امور بهداشتی نام یک نهاد دیگر نیز همیشه مطرح می‌شود، «سازمان ملی استاندارد» که البته این سازمان پل ارتباطی تلفنی و پیامکی برای دریافت شکایات ندارد و مردم می‌توانند برای اعلام شکایت به سایت این سازمان و یا به صورت حضوری مراجعه کنند.
گزارش‌های قاچاق را به کجا اعلام کنیم؟
گاهی نیز مردم با کالاهای قاچاق در مغازه‌ها مواجهه می‌شوند و یا ممکن است متوجه حمل کالای قاچاق بشوند که می‌توانند این شکایت را با پلیس ۱۱۰ در میان بگذارند تا نیروهای پلیس مبارزه با قاچاق کالا و ارز به این گزارش‌ها رسیدگی کنند.
۳۰۰۰۹۶۵۱ سامانه پیامکی برای گزارش تخلفات
البته مردم حق دارند که به دلیل مشغله نتوانند ای شماره‌ها را به یاد داشته باشند و به همین دلیل و براساس اختیار قانونی، سازمان تعزیرات حکومتی که تنها یک مرجع رسیدگی کننده است با سامانه پیامکی ۳۰۰۰۹۶۵۱ آماده دریافت شکایات و رسیدگی به این شکایت‌ها در گشت مشترک با حضور کارشناسان دستگاه‌های مربوطه است.
