«فاتح ۳۱۳»؛ موشکی با پشتوانه ۵ میلیون ساعت تفکر و خلاقیت +عکس

به گزارش نسیم سرخس به نقل از مشرق، در روز صنعت دفاعی و با حضور رییس جمهور کشورمان، از جدیدترین موشک بالستیک ایرانی به اسم “فاتح ۳۱۳” رونمایی شد. این موشک بالستیک تاکتیکی جدیدترین عضو از خانواده موشک های سری فاتح محسوب می شود، اما ارزش این گونه از موشک ها چیست و با ورود به خدمت موشکی مثل فاتح ۳۱۳ چه مزایایی نصیب نیروی های مسلح ایران می شود؟موشک های بالستیک تاکتیکی را می توان به نوعی حد فاصل میان یگان های توپخانه صحرایی و موشک های برد بلند دانست که برد آنها از حدود ۳۰۰ الی ۱۰۰۰ کیلومتر است؛ موشکهایی مثل سری فراگ و اسکاد ساخت شوروی سابق، اسکندر ساخت روسیه، موشک لنس ساخت آمریکا و یا موشک پاکستانی هاتف از جمله این موشک ها به حساب می آیند.

فلسفه وجودی این سامانه ها به دوره جنگ سرد باز می گردد. در آن زمان هر دو ابرقدرت شرق و غرب به دنبال موشک هایی با تحرک بالا بودند که در خطوط مقدم مورد استفاده قرار گرفته با انواع سرهای جنگی متعارف و غیر متعارف مسلح شوند. در این میان موشکهایی مثل فراگ و اسکاد ساخت شوروی سابق راه خود را به بسیاری از ارتش های جهان باز کرده و در بسیاری از نبردهای نیمه دوم قرن بیستم حضور داشتند.

در سالهای پایانی جنگ سرد، یک تغییر مهم در موشک ها رخ داد که آن هم نصب سامانه های هدایت دقیق در این موشک ها بود که باعث افزایش دقت در آنهاا شد که اسکاد مدل دی و یا MGM-140 از این گونه موشک ها هستند.

ایران با خانواده فاتح وارد می شود

جمهوری اسلامی ایران از اوایل دهه ۱۳۸۰ شمسی با نسل اول موشک های فاتح ۱۱۰ صاحب موشکی بالستیک کوتاه بردی با برد حدود ۲۰۰ کیلومتر شد. در آغاز راه، دقت و جزییات فاتح ایرانی به مانند امروز نبود و در طول سالهای بعد، نسل های مختلفی از این موشک وارد خدمت شدند که هم برد این موشک را به ۳۰۰ کیلومتر رسانده، هم خطای آن را تقریبا صفر کرده و در سیستم پیشران آن از سوخت پیشرفته تری استفاده شد.

نسل چهارم موشک فاتح ۱۱۰ در شهریور ماه سال ۱۳۹۱ شمسی رونمایی و پس از حدود صرف یک دهه زمان جمهوری اسلامی ایران صاحب دقیق ترین موشک بالستیک خود شد. تصاویر پخش شده از تست این موشک در همان زمان جای هیچ شک و شبه ای را در نقطه زنی این موشک بر جای نگذاشت.

اما قبل از رسیدن به فاتح ۳۱۳ باید ۳ موشک دیگر ایرانی اشاره کرد که شاید اسم “فاتح” را بر خود نداشتند اما از این خانواده موشکی حساب شده و در افزایش توان رزم جمهوری اسلامی ایران نقش بارزی داشتند.

موشک های خلیج فارس، هرمز ۱ و هرمز ۲ به عنوان سه موشک بالستیک ایرانی در نقش های ضد کشتی و ضد رادار همگی از الگو و ساختار طراحی موشک فاتح ۱۱۰ استفاده کرده و در بخش سامانه جستجوگر خود از رادارهای آشیانه یاب و یا جستجوگرهای اپتیکی بهره می برند. این موشک ها به همراه خانواده فاتح همگی بر روی شاسی با توان تحرک بالا نصب شده اند که می تواند تحرک بالایی را برای این سامانه تامین کرده و بقاء پذیری آن در میدان نبرد را افزایش دهند.

موشک خلیج فارس اولین بار در بهمن ماه ۱۳۸۹ شمسی و موشک های سری هرمز در سال ۱۳۹۳ برای اولین بار نمایش عموم در آمدند. در این مدت تصاویر زیادی از تست های این موشک های پخش شده و نقطه خلیج فارس و هرمز را بر علیه اهداف شناور دریایی و سکوهای رادار اثبات کرد.

این چند موشک نیز بردی در حدود ۳۰۰ کیلومتر و سرجنگی در حدود ۶۰۰ الی ۶۵۰ کیلوگرم دارند. سرعت این موشک ها نیز در حدود ۴ الی ۵ برابر سرعت است.

اما آخرین عضو از خانواده موشکی فاتح که امسال در روز صنعت دفاعی رونمایی شده است “فاتح ۳۱۳” نام دارد. اطلاعاتی درباره وزن سرجنگی، سرعت و یا نوع دقیق سامانه به کار رفته در بخش هدایت این موشک منتشر نشده است اما آنچه که تا به امروز در تمامی اعضای این خانواده موشکی به اثبات رسیده است دقت بالا و به نوعی خطای صفر است که به البته توسط مسئولین نیز به این قابلیت نقطه زنی در فاتح ۳۱۳ نیز اشاره شد.

در کنار استفاده از «سوخت جامد ترکیبی» نکته مهم اعلام شده درباره این موشک برد ۵۰۰ کیلومتری این موشک است.

با نگاهی به اندازه ظاهری موشک فاتح ۳۱۳ متوجه می شویم که تفاوت آنچنانی در طول و یا قطر این موشک نسبت به سایر اعضای خانواده فاتح ۱۱۰ رخ نداده است، پس می توان اینگونه نتیجه گرفت که از یک سیستم پیشران جدید در همان اندازه های قبلی اما با توان تولید نیروی بیشتر در این موشک استفاده شده است که به کمک آن برد این موشک نسبت به مدل های قبلی با افزایش ۲۰۰ کیلومتری به حدود ۵۰۰ کیلومتر رسیده است.

اما مسلح شدن کشور ما به یک موشک بالستیک نقطه زن با برد ۵۰۰ کیلومتر چه پیامدهایی دارد ؟ شاید بد نباشد برای پاسخ دادن به این سوال نگاهی به یک سامانه روسی داشته باشیم که دارای شباهتهایی با فاتح ۳۱۳ است.

اسکندر؛ همزاد روسی فاتح ۳۱۳ ایرانی

موشک روسی “اسکندر” که از سال ۲۰۰۶ میلادی به این سو در ارتش روسیه عملیاتی شده است، دارای مشخصات نزدیکی به موشک فاتح ۳۱۳ است. هر دو موشک از سوخت جامد بهره برده، هر دو موشک از سرجنگی در حدود ۶۰۰ الی ۷۰۰ کیلوگرم بهره می برند، هر دو موشک بردی در حدود ۵۰۰ کیلومتر داشته و هر دو موشک از دقت بسیار بالایی برخوردار هستند.

در جریان تحرکات آمریکا برای نصب سامانه های راداری مربوط به سپر دفاع موشکی در سال ۲۰۰۹ میلادی، تنها تهدید حضور این موشک ها در منطقه کالینگراد روسیه کافی بود تا آمریکایی ها در آن مقطع از تصمیم خود عقب نشینی کنند که امروزه نیز این موشک در حجم بالایی در حال تولید و تحویل به ارتش روسیه است. کارشناسان غربی در چندین مورد اسکندر را یک خطر واقعی برای نیروهای ناتو و سپر دفاع موشکی آمریکا در شرق اروپا اعلام کردند.

این موشک روسی اخیرا به الجزایر و ارمنستان صادر شده و عربستان سعودی نیز علاقه خود را برای خرید این موشک اعلام کرده است. البته برد این موشک در مدل صادراتی به ۲۸۰ کیلومتر کاهش پیدا کرده است که قابل مقایسه با نمونه های عملیاتی در ارتش روسیه نیست.

همانطور که قبلا در رسانه ها اعلام شده است، نسل های اول موشک فاتح ۱۱۰، با همت و مجاهدت متخصصان دفاعی کشورمان و با صرف حدود ۵ میلیون نفر ساعت تلاش، به نتیجه رسیده است و با توجه به ممارست دانشمندان کشورمان در ارتقاء و بهینه سازی این موشک، می توان آنرا یک محصول منحصربفرد در میان تولیدات صنعتی کشورمان در همه حوزه ها دانست.

با این اوصاف، داشتن یک موشک بالستیک کوتاه برد با این مشخصات می تواند توانایی بالایی را برای هر کشوری ایجاد کند چراکه دقت و قدرت تخریب بالا، استفاده از سوخت جامد و زمان کم مورد نیاز برای پرتاب موشک به همراه استفاده از یک پرتابگر متحرک همه با هم در یک سامانه جمع شده و فاتح ۳۱۳ را به یکی از بهترین موشک های حال حاضر ساخت ایران بدل کرده است و خانواده موشک های “فاتح” در کنار خانواده موشکهای “شهاب” به مجموعه ای مشهور میان تولیدات انبوه و متنوع صنایع دفاعی کشورمان تبدیل شده اند.