به گزارش نسیم سرخس به نقل از صبح توس؛ از دیرباز کشف رود یکی از رودهای فصلی و زیبای مشهد به‌حساب می‌آید اما متأسفانه این رودخانه فصلی به واسطه رها شدن فاضلاب کلان‌شهر مشهد در آن به فاضلاب رودی دائمی تبدیل‌شده که سالیانه جان صدها هزار نفر را در حاشیه و حتی خود مشهد به خطر می‌اندازد.
با وجود چندین سال برنامه‌ریزی و اقدامات متنوع دستگاه‌های اجرایی و قضایی، بازهم شاهد آنیم که کشف رود به عنوان یکی از مهم‌ترین بحران‌های زیست‌محیطی خودنمایی می‌کند از طرف دیگر بر اساس گفته مدیران محیط زیست خراسان رضوی، از مجموع ۲۹۰ کیلومتر طول کشف رود، ۴۸ کیلومتر آن واقع در شمال مشهد، کانون بحرانی این رودخانه به‌حساب می‌آید.
به دنبال خشک‌سالی‌های سالیان اخیر، آب اصلی کشف رود از دست رفته و آنچه در این رود جریان دارد، فاضلابی است که از مناطق و منابع مختلف وارد آن می‌شود و دراین‌بین سهم شهرک صنعتی چرمشهر بیشتر از دیگران به چشم می‌خورد.
اما نکته قابل‌تأمل کشت گسترده صیفی‌جات در زمین‌های کنار این رودخانه و آبیاری محصولات آن‌ها با فاضلاب جاری در کشف رود است که متأسفانه این اقدام با اطلاع مسئولان صورت می‌گیرد و با فروش سبزی‌های آلوده، عامل انواع بیماری‌ها وارد سفره شهروندان مشهدی می‌شود که بر اساس اظهارات کارشناسان سلامت و پزشکان، این محصولات می‌تواند عامل ایجاد سونامی سرطان در مشهد باشند.
ثانیه‌ای دو هزار لیتر فاضلاب به کشف رود ریخته می‌شود
در همین خصوص علیرضا رزم حسینی، استاندار خراسان رضوی گفت: کشف رود ۵۰ سال است که خشک شده است اما در حال حاضر ثانیه‌ای دو هزار لیتر آب فاضلاب و فاضلاب تانکری به این رودخانه ریخته می‌شود.
وی با بیان اینکه کشت غیراصولی نیز در این منطقه منجر به ایجاد مشکلات بهداشتی شده است افزود: در گذشته اقداماتی برای ساماندهی کشف رود صورت گرفته است اما امروز بر آن شدیم با کار مشترک دولت، دستگاه قضایی و شهرداری و شورای شهر مشهد و با خرد جمعی این طرح را نهایی کنیم.
رزم حسینی ادامه داد: ساماندهی کشف رود طرحی ملی و از معضلات زیست‌محیطی کشور است که باید در سطح ملی مورد توجه باشد.
اعتبارات قطره‌چکانی توان حل مشکلات کشف‌رود را ندارد
مهدی یعقوبی، معاون خدمات و محیط‌زیست شهرداری مشهد اظهار کرد: طی سال‌های گذشته دستگاه‌های مختلف فعالیت‌هایی در خصوص ساماندهی کشف رود انجام دادند اما به دلیل اعتبارات قطره‌چکانی و کارهای جزیره‌ای این اقدامات ثمربخش نبود.
وی ادامه داد: در قالب طرح مدیریت واحد ساماندهی کشف رود، ساماندهی بستر و درختکاری حدود ۸۰ کیلومتر از حریم و بستر کشف رود از امروز آغاز شد.
معاون خدمات و محیط‌زیست شهرداری مشهد گفت: برای تصفیه فاضلاب تانکری نیز مقرر شده است سپتاژ فاضلاب توسط شهرداری اجرا شود که ۱۵۰ میلیارد ریال اعتبار دولتی برای احداث آن تخصیص یافته است.
یعقوبی افزود: ۴۰۰ میلیارد ریال برای ساخت این تصفیه‌خانه مورد نیاز است که مابه‌التفاوت آن از محل اعتبارات شهرداری تأمین می‌شود.
ضرورت تکمیل هرچه سریع‌تر تصفیه‌خانه چرم شهر
یعقوبی با بیان ضرورت تکمیل هرچه سریع‌تر تصفیه‌خانه چرم شهر گفت: با توجه به اینکه برای تهیه چرم و ساخت مصنوعات چرمی از مواد شیمیایی مختلفی استفاده می‌شود که در بسیاری از موارد برای محیط‌زیست خطر آفرین هستند، باید با انجام اقدامات لازم، تکمیل تصفیه‌خانه شهرک صنعتی چرمشهر تسریع شود.
وی ضمن اشاره به اینکه طی هفته گذشته و آغاز رسمی عملیات احیای کشف رود تا کنون، ۷ هکتار از اراضی بستر و حاشیه کشف رود تسطیح و آماده‌سازی شده است، خاطرنشان کرد: باتوجه به بارندگی‌های اخیر سرعت عملیات اجرایی با کندی مواجه شده است و با بهتر شدن وضعیت جوی روند عملیات اجرایی با سرعت انجام می‌شود.
معاون خدمات شهری شهرداری مشهد افزود: با توجه به اینکه احیای رودخانه کشف رود در قالب مدیریت واحد است، اگر شرایط جوی مناسب باشد و دستگاه‌های متولی همکاری لازم را داشته باشند تا پایان سال ۱۳۰ هکتار از اراضی کشف رود ساماندهی و درختکاری می‌شود.
عاطفه حسنی، کارشناس و فعال محیط‌زیست در گفت‌وگو با صبح توس اظهار کرد: کشف رود از لحاظ تاریخی یکی از دارایی‌های ارزشمند و میراث معنوی برای مشهد به‌حساب می‌آید و یکی از مواردی که برای ما بسیار مهم بوده بازگرداندن هویت تاریخی این رود به آن است.
وی افزود: از لحاظ زیست‌محیطی کشف رود طی سالیان گذشته مشکلات فراوانی را برای ما ایجاد کرده و تبدیل‌شده است به محیطی برای پراکنش آلودگی‌های مختلف در محیط‌زیست و ما تا زمانی که نتوانیم کشف رود را به عنوان یک رودخانه احیا کنیم نمی‌توانیم امیدی به دفع پساب‌های کنترل نشده در آن منطقه داشته باشیم.
۵۰ سال زمان برای پاک‌سازی خاک‌آلوده کشف‌رود نیاز است
وی با بیان اینکه حدود ۵۰ سال زمان برای بازسازی و پاک‌سازی خاک‌های آلوده اطراف کشف رود نیاز است، گفت: بروز و ظهور بیماری‌هایی که شاید بسیار ابتدایی به نظر بیایند و گاه و بی گاه در خانواده‌های مشهدی مشاهده می‌شود این سؤال را در ذهن ما می‌آورد که شاید اگر ما جلوی این محصولات را در پهنه‌های آلوده شده می‌گرفتیم، می‌توانستیم امیدوار باشیم که شاید این اتفاقات نمی‌افتاد.
تاراج سلامتی مردم مشهد در کشف رود
کارشناس و فعال محیط‌زیست مطرح کرد: چیزی که تمام کارشناسان بر آن اتفاق دارند، رابطه مستقیمی بین بروز بیماری‌های دستگاه گوارش با استفاده از محصولات آلوده به نیترات وجود دارد و از طرف دیگر زمانی که بارش‌ها بیشتر می‌شود، آلودگی در این مناطق نیز بیشتر گسترش می‌یابد و شاهد افزایش محصولات کشاورزی در مناطق آلوده هستیم، پس‌ازآن نیز شاهد بروز و ظهور برخی بیماری‌های خاص میکروبی در برخی نقاط خاص مشهد هستیم.
حسنی با بیان اینکه کارگروه نجات کشف رود باید خیلی پیش‌ازاین ورود پیدا می‌کرد، گفت: کشف رود نقش بی‌بدیلی در جمع‌کردن آب‌های سطحی مشهد در یکی از قطب‌های آن دارد لذا اگر تمام کارخانه‌های آلوده‌کننده اطراف کشف رود را نیز از آن دور کنیم باز هم نمی‌توانیم آلودگی آب را به دلیل جاری شدن آب در کال‌ها و مسیرهای مختلف به صفر رساند.
تصفیه‌خانه‌ها مرهمی بر زخم کشف‌رود
وی ادامه داد: احداث تصفیه‌خانه‌ها بر روی کشف رود یک بحث کاملاً جدی و تفاهم شده است و در چهارچوب اعتبارات ملی این تفاهم‌ها شکل گرفت از این رو احداث تصفیه‌خانه‌ها نه تنها اقدام بدی نیست بلکه در بازده زمانی کنونی می‌تواند مرهمی بر زخم کشف رود باشد گرچه نمی‌توان به عنوان درمان به آن‌ها نگاه کرد.
کارشناس و فعال محیط‌زیست با بیان اینکه کارخانه‌های صنعتی اطراف کشف رود پساب خود را بدون هیچ‌گونه تصفیه یا کاهش آلاینده وارد کشف رود می‌کنند، تصریح کرد: محیط‌زیست تا حدی توانایی گندزدایی و پاک‌سازی دارد اما آلاینده‌های رها شده در کشف رود به حدی بالاست که محیط‌زیست قادر به پاک‌سازی این آلاینده‌ها نیست لذا باید تمامی کارخانه‌های اطراف کشف رود پیش از رهاسازی پساب خود در کشف رود سطح آلاینده‌های خود را به حدی برسانند که محیط‌زیست قادر به پاک‌سازی آن باشد.
هیچ ارگانی توان جابه‌جایی کارخانه‌های آلوده‌کننده کشف‌رود را ندارد
حسنی تأکید کرد: هیچ ارگانی در واحد مدیریت شهری نه توان و نه مشروعیت و دغدغه این را ندارد که در حال حاضر بودجه هنگفتی را برای جا به جا کردن کارخانه‌های آلوده‌کننده کشف رود، هزینه کند، لذا تنها راه چاره مقبولیت بخشیدن به این مناطق یا به زبان ساده‌تر گران کردن زمین در این مناطق می‌تواند چاره‌ای برای جابجا شدن کارخانه‌های آلاینده اطراف کشف رود باشد.
وی ادامه داد: اتفاقی که در اطراف حرم مطهر رضوی شاهد بودیم این است که شهرداری در این مناطق مقبولیت ایجاد کرد که پس‌ازآن در موج اول کارگاه‌ها و صنایع از آن مناطق جمع شدند و در موج بعدی خانه‌های مسکونی نیز جای خود را به فعالیت‌های انتفاعی‌تری مانند گردشگری دادند که این اتفاق نیز در کشف رود باید رخ دهد.
ضرورت مقبولیت بخشی به عرصه کشف‌رود
کارشناس و فعال محیط‌زیست با بیان اینکه شهرداری می‌تواند با احداث رود پارک در اطراف کشف رود، باعث ایجاد مقبولیت در این مناطق شود، گفت: زمانی که مردم منطقه‌ای را ترک کنند این مناطق دچار سوءاستفاده برخی قرار می‌گیرد لذا با احداث پروژه‌های گردشگری مانند رود پارک می‌توان مردم را به این مناطق آورد تا کارخانه‌های آلوده‌کننده مجبور به رفتن از کشف رود شوند.
حسنی یادآور شد: متأسفانه مطالعات راهبردی کشف رود موفق به اخذ مصوبه در مراجع ذی‌ربط نشد، که قسمتی از آن مربوط می‌شد به گیاه‌پالایی اکوسیستم؛ در این مطالعات نوع‌های مختلفی از گیاهان جهت بازگرداندن خود پالایی به کشف رود مشخص شدند اما به دلیل نداشتن مصوبه این مطالعات نیز به سرانجام نرسید.
حال با کمی تأمین در میابیم که مشکلات کشف رود تنها متعلق به منطقه‌ای خاص از مشهد نیست بلکه مشکل تمام مشهدی‌ها و حتی تمام خراسانی‌ها است و این مشکل باید هرچه سریع‌تر با ورود جدی‌تر مسئولان شهری و استانی و در صورت ادامه ناکارآمدی، توسط مسئولان کشوری حل و فصل شود.
انتهای پیام/
- منبع خبر : نسیم سرخس
