بصیرت، معیاری عقلانی برای شناخت حق از باطل

به گزارش نسیم سرخس، یکی از مباحثی که مدام در آیات و روایات و سخنان بزرگان مطرح می شود، مسئله بصیرت است.

به طور مثال امام علی علیه السلام می فرمایند کسی که بصیرت ندارد، رای و نظر او بی ارزش است و می فرمایند بصیرت نوری است که به  وسیله آن در میان مردم حرکت می کنیم.

بصیرت یعنی به کارگیری عقل به جای احساس و برخورد منطقی و عقلانی با مسائل پیرامون و گرفتن آمار و اطلاعات و داده ها و تبیین عقلانی نمودن آن و شناخت کجی از راستی و درستی از غلط است و این کار ساده و آسانی نیست.

وقتی به تاریخ رجوع می کنیم و به خصوص تاریخ اسلام مشاهده می کنیم این نیرو و قدرت تعقل و این نور بصیرت هرکجا که بود، مسلمین پیروز شدند و هر جا که شکست و نابودی داشتند به خاطر عدم وجود این قوه الهی و این نور خدایی بوده است.

بصیرت نور خداست که در قلب ها و انسان ها می تابد و اگر انسان از این نور بی بهره باشد متضرر خواهد شد.

به طور مثال در واقعه خانه نشینی امام علی علیه السلام نمی توان چند نفر را مقصر دانست بلکه اکثر مهاجر و انصار مقصر بودند که بصیرت نداشتن و به خطا رفتند.

همین در زمان امام حسن علیه السلام و بارزترین آن در زمان امام حسین علیه السلام بود که نشان داد بصیرت نقطه جدایی نادان و احمق از دانا و عاقل است؛ نشان داد مسلمان نادان و بی بصیرت حتی سر از تن امام خود جدا می کند، قربتا الی الله و با غسل شهادت.

بصیرت شناخت منطقی و عقلانی از دین است. بهتر بگوییم تنها فرق بین عزیزترین انسان ها مثل امام علی علیه السلام و ذلیل ترین انسان ها یعنی ابن ملجم و یا عزیزی چون امام حسین علیه السلام و ذلیلی چون شمر، فقط یک فرق است و آن هم تفاوت شناخت از دین است و لاغیر، یعنی همان بصیرت.

ابن ملجم و شمر هر دو قاری و حافظ قرآن اند و اهل نماز، روزه، زکات و خمس و در فروع دین با امام علی و امام حسین علیه السلام هیچ فرقی ندارند و لذا فرق فقط در شناخت و بصیرت است، چرا که این دین از جنس نماز و روزه، زکات و رکوع وسجده نیست، بلکه دین از جنس شناخت و اعتقاد است و این شناخت منطقی و عقلایی از دین است که علی و حسین می سازد و شناخت غیرعقلانی است که ابن ملجم  و شمرمی سازد.

این نور خدایی یعنی بصیرت سن و سال نمی شناسد و چه بزرگانی باسابقه های درخشان که از دین منحرف شدند و چه جوانان و نوجوانانی که هدایت شدند.

تاریخ پر است از این قضایا؛ در عصر خودمان هم این مصادیق زیاد است به طور مثال در هشت سال دفاع مقدس نمونه زیادی داشتیم از این جوانان و نوجوانان. شهید فهمیده نمونه ای بارز از آن است که امام روح الله فرمودند، رهبر ما آن نوجوان ۱۳ ساله است و این وصف به خاطر درجه علمی، فقهی و فلسفی شهید فهمیده نبود، بلکه به خاطر بصیرت و شناخت دقیق او از دین بود که امام حسین علیه السلام نیز بر آن تاکید فرمودند.

مشکل امروز جهان اسلام هم پایین بودن درجه بصیرت است. از بعد پیامبر اعظم، یازده امام معصوم را شهید کردند و مردم فقط نظاره گر بودند، چون نمی دانستند چه کسانی دارند شهید می شوند.

و این نور آخری و آخرین سفیر الهی را خدای متعال از بشریت گرفت تا وقتی که درجه بصیرت مردم به حدی برسد که دیگر سرنوشت این امام مثل پدران و اجداد بزرگوارش نشود. لذا امام زمان (عج) زمانی می آید که مردم به آن حد از بصیرت و آگاهی و شناخت رسیده باشند و بهتر بگوییم او آمدنی نیست، آوردنی است.

انتهای پیام/