عَلَم‌گردانی؛ آیینی سنتی مردم سرخس در شام غریبان امام حسین (ع)
عَلَم‌گردانی؛ آیینی سنتی مردم سرخس در شام غریبان امام حسین (ع)
دسته‌کِشی روستا به روستا، عَلَم‌گردانی شب‌ شام غریبان، نوحه‌خوانی با گویش سیستانی، پخت نذری تاسوعا و عاشورا و حضور دسته‌های عزاداری در بهشت نبی سرخس در روز عاشورا مهم‌ترین آیین‌های عزاداری در این شهرستان هستند.

به گزارش نسیم سرخس، علیرضا علی صوفی، فعال رسانه‌ای در سرخس در قالب یادداشتی به معرفی رسوم قدیمی عزاداری مردم این شهرستان پرداخته که در ادامه می‌خوانید:

نام محرم با عزا همراه شده است و در سرخس نیز مانند هر دیار دیگری که به امام حسین (ع) ارادت دارند به رسم هر سال تکایا، حسینیه‌ها، مساجد، دیوارها و میدان‌های اصلی شهر سیاه پوش می‌شوند، ایستگاه‌های صلواتی که ۱۰ سال است قبل از شروع محرم برپا می‌شوند و نوحه و مداحی که از آنها پخش می‌شود.

سرخس شهرستانی با اقوام مختلف است که بخش زیادی از بافت جمعیتی آن را سیستانی و بلوچ تشکیل می‌دهد.

دسته‌کِشی روستا به روستا، عَلَم‌گردانی شب‌ شام غریبان، نوحه‌خوانی با گویش سیستانی، پخت نذری تاسوعا و عاشورا و حضور دسته‌های عزاداری در بهشت نبی سرخس در روز عاشورا مه‌مترین آیین‌های عزاداری در این شهرستان هستند.

معمول بر این است که شب‌های دهه اول محرم دسته‌های عزاداری روستاهای مختلف با حضور در روستای همسایه، یک هیأت بزرگ عزاداری امام حسین (ع) را تشکیل می‌دهند و اقامه عزا را باشکوه‌تر برگزار می‌کنند.

عَلَم‌گردانی به خصوص در شام غریبان یکی از مهم‌ترین آیین‌های عزاداری در سرخس است و از غروب روز عاشورا شروع می‌شود و اگر در شب شام غریبان در خیابان‌های این شهرستان دوری بزنیم می‌بینیم که هیأت‌های مختلف عزاداری به همراه علم عزا به دو دسته تقسیم شدند، یک دسته که عَلَم را همراه دارد شعر «شام غریبان سحر ندارد ـ آه یتیمان اثر ندارد- امشب سکینه(رقیه) پدر ندارد- مظلوم حسین جان» را می‌خواند و دسته دیگر در حالی که حلقه‌ای تشکیل دادند و به حالت حزن و اندوه سر به سر زدند شعری با این مضمون را می‌خوانند: «ای ساربانان کمتر جفا کن – دست (آل) حسین را، ظالم رها کن – مظلوم حسین جان»

بخشی زیادی از مردم سرخس اصالتی سیستانی دارند و در حسینیه‌هایی که مربوط به سیستانی‌ها است، نوحه‌های قدیمی با گویش سیستانی خوانده می‌شود، هر چند اقوام دیگر نیز در سرخس حسینیه‌ دارند، با توجه به رسم و رسوم خود اقامه عزا می‌کنند.

اطعام عزاداران در روزهای تاسوعا و عاشورا از سنت‌های قدیمی در سرخس است.

در روز عاشورا نیز هیأت‌های عزاداری در سرخس و روستاهای آن به رسم هر ساله از صبح زود با اقامه عزا در مسیر به مزار اموات می‌روند تا در این روز از اموات خود یادی کنند و اموات نیز از عزاداری آقا اباعبدالله الحسین بی‌بهره نمانند، چند سالی نیز است که به همت هنرمندان سرخسی واقعه عاشورا در کنار بهشت نبی سرخس بازسازی می‌شود و مردم نیز گرداگرد این تعزیه جمع می‌شوند، صحنه‌های بازسازی شده عاشورا را تماشا می‌کنند و اشک می‌ریزند.

عزاداری برای امام حسین (ع) البته در سرخس ویژه شیعه نیست، بلکه اهل سنت سرخس نیز برای اباعبدالله الحسین (ع) با توجه به فقه خودشان عزاداری می‌کنند.

اهل سنت سرخس در روزهای تاسوعا و عاشورا نذری می‌دهند به عنوان مثال مردم اهل سنت روستای بزنگان سرخس در روز تاسوعا حلیم نذری بین مردم توزیع می‌کنند.

اهل سنت سرخس بر طبق فتواهای بزرگان خودشان در ایام محرم، یاد امام حسین (ع) را گرامی می دارند و طبق گفته مولوی احمد پارسا، امام جمعه اهل سنت سرخس در این ایام اهل سنت سرخس نماز نافله می‌خوانند و روزه می‌گیرند.

انتهای پیام/

  • منبع خبر : خبرگزاری فارس